Nowe świadczenie rodzicielskie

Uchwalona przez Sejm w dniu 24 lipca 2015 r. ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw wprowadza od 1 stycznia 2016 r. nowe świadczenie rodzinne – świadczenie rodzicielskie. Ustawa ta została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 5 sierpnia 2015 r. i po publikacji w Dzienniku Ustaw wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r.

Świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwać osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia będą więc między innymi bezrobotni (niezależnie od rejestracji lub nie w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych. Także osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie będą pobierały zasiłku macierzyńskiego będą mogły ubiegać się o świadczenie rodzicielskie.

Aby objąć wsparciem jak największą grupę osób i zapewnić rodzicom jak największe wsparcie materialne w pierwszym okresie życia dziecka, projektowane świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie, nie będzie uzależnione od kryterium dochodowego (jest to kwota netto gdyż świadczenie rodzicielskie nie podlega opodatkowaniu ani innym obciążeniom).

Wsparcie finansowe w postaci świadczenia rodzicielskiego będzie przysługiwało przez rok (52 tygodnie) po urodzeniu dziecka w wysokości 1000 zł miesięcznie, a w przypadku urodzenia wieloraczków ten okres będzie mógł być wydłużony nawet do 71 tygodni.

Istotne jest, że świadczenie to będą mogli otrzymywać także rodzice dzieci urodzonych przed 1 stycznia 2016 r., którzy nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego – w takim przypadku, świadczenie rodzicielskie będzie im przysługiwało od 1 stycznia 2016 r. do ukończenia przez dziecko 1 roku życia (odpowiednio dłużej w przypadku wieloraczków).

Świadczenie rodzicielskie nie będzie przysługiwało, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego okres urlopu rodzicielskiego.

W związku z powyższym, wykluczona jest możliwość pobierania przez rodziców w tym samym czasie, na to samo dziecko, zarówno nowego świadczenia rodzicielskiego jak i zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego okres urlopu rodzicielskiego.

Istotne dla osób uprawnionych do ww. zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego jest także, iż od 1 stycznia 2016 r. minimalna wysokość netto tych świadczeń nie będzie mogła być niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego, tj. 1000 zł. miesięcznie (zmiana ta wynika z nowelizacji w szczególności przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

Od 1 stycznia 2016 r., tj. po wejściu w życie ww. nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadzającej świadczenie rodzicielskie, wnioski o św. rodzicielskie będą przyjmowane przez gminne organy właściwe realizujące ustawę o świadczeniach rodzinnych.  Gminny organ właściwy realizujący świadczenia rodzinne, który będzie realizował to zadanie, to wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej. W praktyce świadczenia rodzinne w gminach realizowane są najczęściej w ośrodkach pomocy społecznej, urzędach miast/gmin lub sporadycznie w innych jednostkach organizacyjnych gmin powołanych do tego celu – informację jaki urząd realizuje świadczenia rodzinne w danej gminie osoba zainteresowana uzyska w urzędzie miasta/gminy).

Wzór wniosku o przyznanie świadczenia rodzicielskiego, zostanie opracowany w ramach nowelizacji rozporządzenia wykonawczego do ustawy o świadczeniach rodzinnych i również zacznie obowiązywać wraz z wejściem życie ww. nowelizacji, tj. od 1 stycznia 2016 r. (obecnie trwają prace nad opracowaniem ww. nowelizacji rozporządzenia i wzoru wniosku).